• Türkçe
  • English
  • العربية
  • Français
  • русский
  • Spanish
  • Deutsch
Anasayfa
  • Güncel
  • Kuyumcukent
  • Öne Çıkanlar
  • Kapalı Çarşı
  • Moda ve Sinema
  • Takı Tasarım
  • Türkiye Kuyumcusu Ekonomi Dünya Eleman - İş Gündemdekiler Alıntı Yazarlar Yazarlar Kapalı Çarşı'nın Sektörleri
  • Ara
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
  1. Köşe Yazarları
  2. Mehmet Çetin
  3. Korktuğum hadisin hatırlattıkları
Yayınlanma: 09 Mayıs 2022 - 03:19
Güncelleme: 09 Mayıs 2022 - 03:20

Korktuğum hadisin hatırlattıkları

09 Mayıs 2022 - 03:19
Güncelleme: 09 Mayıs 2022 - 03:20
Yorumlar
Yazdır
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
Mehmet Çetin
Mehmet Çetin
İstikamet


    Baba mesleği kuyumculukta en fazla korktuğum konu faizdir. Zira beni tir tir titreten ve yıllardır dilimden düşürmediğim, fakihlerin emval-i sitte dedikleri altı eşya hadisini hem unutamıyor ve hem de anlamak istiyorum. Anlamak istiyorum zira bu hadis, dünya ve ahiretimi doğrudan alâkadar eden konuya dikkatimi çekiyor. 
    Altı eşya hadisi; sayılan, ölçülen ve tartılan malın ticaretinde tüccarın istikamet pusulası. Bu hadis; bütün tüccar, iktisatçı ve fakihlerin hayran kalarak, ifadenin zirvesinde billurlaşarak, manayı en veciz ifade şekli ile arz ediyor. Muhteşem bir ifade, mucizâne bir tesbittir bu hadis.
     Resul-i Ekrem’in (asm), işaret etmeye çalıştığım bu hadisini artık sizlere takdim edeyim: “Altın altınla, gümüş gümüşle, buğday buğdayla, arpa arpayla, hurma hurmayla ve tuz tuzla misli misline, eşit ve peşin şekilde trampa edilir. Bunlardan farklı cinsler birbiriyle mübadele edilirse, peşin olmak şartıyla dilediğiniz gibi satış yapınız.” (1)
    Evvela sayılan şeyler, her devirde beşerin hayatında esas olan ve diğerlerine vekil olarak sembol olan mallar. Bu malların ölçülen, sayılan ve tartılan mal olarak üç gruba ayrılabilme özellikleri de var. Fakihler bu durumdan tevil ve tefsir çıkarıyorlar. 
    Hadiste, Efendimiz (asm), bu malları farklı cinslerin mübadelesinde peşin olmak şartıyla dilediğiniz gibi satın der. Hem farklı cins ve hem de peşin olması esasına dikkat çekiyor. Cins farklı değil de aynı olursa o zaman yapılması gereken husus ise misli misline olması esas şartı geliyor. Bu misli misline ifadesi, eşit kelimesi ile de takviye ediliyor. Burada da yine peşin olma şartı bir kere daha tekrar ediliyor. Bunlar, hadisten düz mana olarak anlaşılanlar.
    Hadise, diğer manada yani mefhum-u muhalifi manada bakacak olursak şu ifadeler dile geliyor. Aynı cinsi, misli misline mübadele edilirken fark olursa faiz oluyor. Peşin olmayan altın mübadelesi ise esastan yasak ve sakat. Yani altının vadeli satışı caiz değil.
    Hadis, beni istikamete sokmaya çalışıyor. Ancak istikamete girmekte zorlanan ben, kuyumcu olarak bugün tezgahtaki uygulamalarımı hatırladıkça korkum ziyadeleşiyor. Misli misline olmalı yani eşit ve fark istenilmemeli. 
    Kullanılmış bileziği, yeni bilezik ile mübadelede fark istersem, para çekmeceye girmeden tezgâhın üstünde faiz olarak haram kazanıyorum. İmdat sinyalim, ilk işaretini feryat ederek vermeye başladı. Fakih hocalara müracaatımda ise, ‘farklı cinse sokarak mübadele yap’, dediler. Sevinçle dönerek baktım ki zaten yaptığım onların dediği muamele imiş ama heyecandan unutmuşum bile hatırlamayı. Her iki bileziği farklı cinse yani para cinsine çevirerek muamele yapma konusunu zaten yapıyorum. Eski bileziği paraya çevirip satın alıyor, yeni bileziği ise paraya çevirip satıyorum. Sıkıntının ilk merhalesini böylece atlattım. Fakat bitmedi, daha atlattım derken sonrasını hatırladım.
    Sonrası işlemde ise, atölye veya toptana yönelik alışverişte çoğu zaman para kullanılmaz. Kullanılsa bile işlem şöyle oluyor: Para ile alınan altın, bendeki hurda altın, toptan veya imalatçıdaki yeni altın hangi ayarda ise o ayarın milyemi ile çarpılarak hasa çevrilip işlem yapılıyor. Şimdi, toptan veya imalat hesaplamasını bu hadisin istikametine nasıl oturtmalıyım diyorum, başımı ellerimin arasına alarak.
     Evet imalat-toptan hesaplamalarındaki farklı milyemlerin hepsi altın cinsinden maldır. Sadece milyem-ayar-işçilik farklılığı var. İşçilik yani emek bir haktır. Ticarette kâr, bir haktır. Bu hakların muhafaza edilmesi ise bir başka haktır. 
    “Ayarları aynı olan altın türlerini bir cins kabul etmek gerekir. Meselâ; 22 ayar altınla 14 ayar altını birbirine denk sayma imkânı bulunmaz. Durum böyle olunca, 22 ayar 100 gram altına, 14 ayarın kaç gramı karşılık oluyorsa bunlar birbirine denk sayılmalıdır.”(2),  fetvası veya hükmü bu konuda beni rahatlatıyor. O hâlde toptan hesaplarımda ayarların milyemini hasa çevirerek değer eşitlemesi yapmış olacağım Böylece bir başka fetvayı burada tatbik etmiş olduğumu anlıyorum. O fetva da şu: “Şimdi değer eşitleme tekniği var, buna göre eşit değerlerin mübadelesi şer’i hükmün maksadına daha uygundur.”(3) 
Ve işçilik konusunda ise: “İşçilik ücretinin ayrı tutulması şeklindeki uygulama, işçiliği de alınan ve satılan altına dahil ederek –hükmü kötüye kullanarak- değer bakımından eşit olmayan alım satımı (yani faizi) önlemek içindir. Doğru hesapla hak edilen işçilik bedele katılırsa –şeklen öyle görünse de- gerçekte faizcilik yapılmış olmaz.”(4) 
Böylece, aldığım ve verdiğim altınlara işçiliği de dâhil ederek hasa çevirerek eşitliyorum. Uygulamamızın verilen fetvalarla aynı olduğunu görünce sevindim.
Bu izahlar ile rahatladım ve kortuğum hadis, artık hayatıma istikamet verdi. Ancak korkum her zaman devam etti. Zira bu mesleğim her an faizli muamelenin yapılmasına ve hatta farkında olmadan bile yapılmasına son derece müsait bir meslek olması sebebiyle korkum her an beni teyakkuzda tutuyor. 
2012 Nisan ayı sonunda Konya İlahiyat-İsav müşterekliğinde gerçekleştirilen altın ve finans işlemleri konulu sempozyum notları, kuyumculuk karnemin notları olarak hatıralarıma geçti.
                   
                                           27.04.2012-Konya

Dipnotlar
1.Müslim, Müsâkât, 81; Ebû Dâvûd, Büyû’, 18; A. İbn Hanbel, V, 314, 320.
2. D.İ.B. Güncel Dini Meseleler İstişare Toplantısı III, Prof. Dr. Hamdi Döndüren, sh.9
3. Mehmet Çetin, İslâm’da Kuyumculuk, (Hayat Yay/2017), s. 353
4. Mehmet Çetin, İslâm’da Kuyumculuk, (Hayat Yay/2017), s. 357    
    

Bu yazı 15928 defa okunmuştur.
  • YORUMLAR
adlı kullanıcıya cevap x

Yazarın Diğer Yazıları

  • Garip bir mahkeme hatırası - 13 Haziran 2025
  • Kuyumculuk işlemlerinden iki husus 2 - 31 Mayıs 2025
  • Kuyumculuk işlemlerinden iki husus (1) - 24 Nisan 2025
  • İktisat eden geçim sıkıntısı çekmez - 26 Şubat 2025
  • Milyem Farkı Doğru Bir Kazanç mı? - 16 Ocak 2025
  • Musibeti biz mi davet ediyoruz? - 11 Kasım 2024
  • Hayırda israf olmadığı gibi israfta da hayır yoktur - 13 Ekim 2024
  • Altın para - 01 Eylül 2024
  • Ramat hırsızlığı caiz mi hocam? - 25 Haziran 2024
  • Odaya ait ayarevi niçin olmasın? - 22 Mayıs 2024
  • İslâm'da Kuyumculuk kitabımız üzerinde bir mülakat - 19 Nisan 2024
  • Cürüm eşyası satın alma hatıraları 5 - 21 Şubat 2024
  • Cürüm eşyası satın alma hatıraları 4 - 23 Ocak 2024
  • Cürüm eşyası satın alma hatıraları 3 - 25 Aralık 2023
  • Cürüm eşyası satın alma hatıraları 2 - 30 Kasım 2023
  • Cürüm eşyası satın alma hatıraları 1 - 26 Ekim 2023
  • Dedikodu malzemesi olmamaya dikkat edilmeli - 25 Eylül 2023
  • Tezgâhta çok dikkatli olmak lâzım - 21 Ağustos 2023
  • Hırsızlık malı satın almak - 23 Temmuz 2023
  • Ölenden hesap sorulur mu? - 23 Haziran 2023
  • 1
  • 2
Köşe Yazarları
Mehmet Çetin
Mehmet Çetin
Garip bir mahkeme hatırası
Aykut Yavuz
Aykut Yavuz
Masumlar Ölüyor, Dünya Sessiz: Uluslararası Kuruluşların İki Yüzlülüğü
Zeynep Meşe İlhan
Zeynep Meşe İlhan
Kültür İncileri -1
Ece Benay Erişen
Ece Benay Erişen
Zamansız Estetik: Ece Benay Erişen'in Mücevher Sanatındaki Yolculuğu
Bahadır Benzer
Bahadır Benzer
Bahadır Benzer: Mücevher ve Takı Tasarımında Öncü Bir İsim
Dr. Faruk Çetin
Dr. Faruk Çetin
Bilgi Ekonomisinin Toplumlara Etkileri
Abdulvahap Filiz
Abdulvahap Filiz
Haber Gold: Altın ve Mücevherat Sektörünün Küresel Haber Kaynağı, Artık Yedi Dilde Yayında
Hami Hacıalioğlu
Hami Hacıalioğlu
Elmasın Tarihçesi
Kerim Güzeliş
Kerim Güzeliş
Kuyumculukta Etik Değerler
İlhami Yazıcı
İlhami Yazıcı
Kapalıçarşı Harvard Üniversitesi'nden Mezunum
Çok Okunan Haberler
Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Yakın Tahliye Edildi
Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Yakın Tahliye Edildi
Ana Sayfa
Güncel
Kuyumcukent
Öne Çıkanlar
Kapalı Çarşı
Moda ve Sinema
Takı Tasarım
Türkiye Kuyumcusu
Ekonomi
Dünya
Eleman - İş
Gündemdekiler
Alıntı Yazarlar
Yazarlar
Kapalı Çarşı'nın Sektörleri
Köşe Yazarları
Foto Galeri
Video Galeri
Günün Haberleri
Arşiv
Hava Durumu
Gazete Manşetleri
Nöbetci Eczaneler
Namaz Vakitleri
  • Ekonomi
  • Eleman - İş
  • Kapalı Çarşı
  • Kuyumcukent
  • Öne Çıkanlar
  • Yazarlar
  • Foto Galeri
  • Video Galeri
  • Köşe Yazarları
  • Günün Haberleri
  • Arşiv
  • Hava Durumu
  • Gazete Manşetleri
  • Nöbetci Eczaneler
  • Namaz Vakitleri
Google Play
ücretsiz indirin
App Store
ücretsiz indirin

  • Rss
  • Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri

Sitemizde bulunan yazı , video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır.
İzinsiz veya kaynak gösterilemeden kullanılamaz.

Yazılım: Tumeva Bilişim